Justyna Federowicz

ArtykułyCzy umiesz odpoczywać?

Czy umiesz odpoczywać?

Do napisania tego artykułu zainspirowało mnie wystąpienie Dr. Saundry Dalton-Smith w ramach TEDxAtlanta Talk, na które niedawno trafiłam. 

Temat odpoczynku interesuje mnie od czasu, kiedy sama odkryłam, że nie potrafię odpoczywać. Odkrycia tego dokonałam, kiedy doświadczyłam wypalenia zawodowego, czyli trochę za późno. 

Chłonę dostępne informacje na temat odpoczynku, a później staram się testować je na sobie, z bardzo pozytywnym skutkiem. Odpoczynek jest jedną z podstaw budowania rezyliencji, a rezyliencja z kolei jest podstawą wyjścia z wypalenia. 

Jako że pracuję z osobami, które w różnym stopniu doświadczają wypalenia, dzielę się tą wiedzą na moim blogu i w mediach społecznościowych. Wiem, że to temat bardzo dla nich ważny. 

Jak definiowany jest odpoczynek?

Zgodnie z definicją w Słowniku języka polskiego, odpoczynek to „przerwa w jakimś wysiłku dla nabrania sił” lub „czas poświęcony na pozbywanie się zmęczenia, zwykle poprzez robienie tego, co sprawia przyjemność”.

Wiele osób z odpoczynkiem kojarzy sen, tymczasem Dr Dalton-Smitrh podkreśla, że sen i odpoczynek to nie to samo. I pewnie ma rację, bowiem nierzadko przecież zdarza się, że po dobrze przespanej nocy wcale nie czujemy się wypoczęci.

Dlaczego brakuje nam energii?

Ponieważ sen jest tylko jednym z wielu elementów składających się na odpoczynek.

Dr Dalton-Smith mówi o 7 rodzajach odpoczynku:

  • psychiczny (wyłącznie swojego umysłu, pozwalanie sobie na przerwy w pracy, medytacja)
  • duchowy (głębokie poczucie przynależności, miłości, akceptacji, celu i sensu życia)
  • emocjonalny (przestrzeń do wyrażania swoich opinii, asertywność, umiejętność stawiania granic)
  • społeczny (otaczanie się pozytywnymi, wspierającymi ludźmi)
  • sensoryczny (odpoczynek dla naszych zmysłów – zamknięcie oczu, wsłuchanie się w ciszę, czy odłączenie się od urządzeń elektronicznych)
  • kreatywny (przebywanie blisko natury i cieszenie się jej widokiem, podziwianie dzieł sztuki, nawet jeśli jest to tylko wizualizacja z zamkniętymi oczami)
  • fizyczny (pasywny – sen, drzemka, i aktywny – joga, masaż, rozciąganie)

Wszystkie te elementy są niezbędne abyśmy naprawdę czuli się zregenerowani i wypoczęci. 

Współczesne społeczeństwa cierpią na niedobór odpoczynku. 

Niestety, żyjemy w społeczeństwie, w którym wartością jest praca ponad normy i oczekiwanie wysokiej efektywności. To nie sprzyja pozwalaniu sobie na odpoczynek, co z kolei prowadzi do chronicznego zmęczenia, a często również do wypalenia zawodowego. 

Tak było u mnie. Pracowałam ponad normy i nawet to lubiłam. Sama przed sobą nie przyznawałam się, że jestem zmęczona. Ciężka praca, dopinanie tematów, sukces – to było dla mnie najważniejsze. Chciałam być postrzegana jako silna i efektywna. Nie pozwalałam sobie na odpoczynek, a z czasem zaczęłam mieć też poważne problemy ze snem. Byłam na skraju wyczerpania psychicznego i fizycznego. Pierwszy raz o prawdziwym odpoczynku usłyszałam od swojego coacha. To wtedy zaczęłam pozwalać sobie na chwile “nicnierobienia”. Zaczęłam doceniać samotne spacery po lesie. Odkryłam moc medytacji. Teraz świadomy odpoczynek jest ważną częścią mojego życia. 

Nie rozumiemy mocy odpoczywania. A jest to przecież najbardziej niedoceniana, naturalna, bezpieczna i dostępna dla wszystkich alternatywna forma terapii. 

Każda czynność jaką wykonujemy wiąże się z wydatkiem energetycznym. Nie chodzi tylko o czynności fizyczne, ale o każdy rodzaj aktywności. Stresujące spotkanie w pracy powoduje zużycie energii emocjonalnej  i społecznej. Wykonanie skomplikowanej analizy wymaga energii psychicznej i kreatywnej. Korek w drodze do pracy powoduje zużycie energii psychiczną i sensorycznej. 

Warto przeanalizować, jakie zasoby energii wykorzystujemy na co dzień w naszym życiu i skupić się na ich odbudowie. 

Środowisko pracy jest zwykle źródłem największego stresu, a tym samym miejscem, gdzie wydatkujemy dużą część naszej energii. 

Dr Dalton-Smith wspomina w swoim wystąpieniu o badaniach przeprowadzonych przez Deloitte, zgodnie z którymi większość pracowników nie podchodzi do swojej pracy z pasją. Inne badanie pokazuje, że praca jest bardzo często przyczyną problemów ze snem. Z kolei badania New Stanford Research ujawniły, że toksyczne miejsce pracy jest piątym największym powodem śmierci w Stanach Zjednoczonych. 

Wszystko to jednak sprowadza się do braku odpowiedniego odpoczynku. 

Jak odpoczywać prawidłowo?

  • Przede wszystkim, zadbać o higienę pracy robiąc sobie przerwy minimum raz na dwie godziny. 
  • Przed snem nie używać i wyłączyć wszystkie urządzenia elektroniczne, które mogą nas rozpraszać. 
  • Jadąc do pracy wyłączyć radio, pobyć w ciszy, pozwolić swoim zmysłom odpocząć.
  • Zadbać o to, aby miejsce pracy wspierało twórczą energię.
  • Pozwolić sobie na asertywność i wyrażanie emocji.
  • Otaczać się optymistycznymi, wspierającymi ludźmi. 
  • Zadbać o swoją sferę duchową. 

To tylko niektóre z możliwości. Każdy z nas jest w stanie znaleźć najlepszy dla siebie sposób odpoczywania.